Een muzikale brug van bijzondere jeugdzorg naar buurtkinderen

Samen musiceren, het blijft een haast onovertroffen manier om vrienden te maken en mekaar beter te leren kennen. Ook voor kinderen die in een voorziening voor bijzondere jeugdzorg verblijven: de kinderen van MFC Meetjesland zongen en musiceerden naar hartenlust met leerlingen uit de scholen De Lieve en ’t Kersenpitje in het project ♫ Nootjesdelen ♫, dat steun kreeg van het Koningin Mathildefonds. Zij én anderen bekijken hen nu met andere ogen.

“Mogen we het muziekatelier nieuw leven inblazen?” Met die vraag kwamen enkele collega’s een paar jaar geleden naar Geert Frateur, directeur van MFC Meetjesland, een voorziening voor bijzondere jeugdzorg. “Ze koppelden daaraan het idee om samen te musiceren met kinderen die niet in ons centrum begeleid worden of wonen”, vertelt hij, “maar met wie ‘onze’ kinderen bijvoorbeeld op school zitten of die hier in de buurt wonen. Natuurlijk vond ik het meteen goed, zeker het idee om een brug te bouwen naar de samenleving buiten de instelling maakte het een knap project.”

Toen begeleiders Lisa Dijserinck en Niels Van Heumen de oproep vonden van het Koningin Mathildefonds dat steun verschafte aan projecten voor en met kwetsbare kinderen en jongeren die draaiden rond muziek, onder de noemer Music Connects, viel de puzzel in mekaar. Het project, dat ♫ Nootjesdelen ♫ was gedoopt, werd geselecteerd, en met het geld konden (vooral) extra instrumenten en technisch materiaal worden aangeschaft.

Gezellig op zolder

Basisschool De Lieve sprong graag mee op de kar en bood een gezellige zolderkamer aan waar de kinderen konden gaan musiceren en waar de instrumenten konden blijven staan tussen de sessies door. “We gingen aan de slag met twee groepjes, eentje met vijf- tot achtjarigen en eentje met acht- tot twaalfjarigen, omdat het concentratievermogen en de motorische vaardigheden op die leeftijden toch sterk verschillen. In beide groepen zaten ongeveer voor de helft kinderen die bij ons wonen, en de helft kinderen die we bereikten via De Lieve en de kleuterschool Kersepitje”, vertelt Margot Lauwers die al snel als stagiair aansloot en vooral veel praktische zaken en de communicatie met de ouders buiten het MFC op zich nam.

Zingen, spelen, exploreren, dat is wat we leren, Zo groeien we dan telkens meer, ja echt al die keren, We doen dit altijd samen, dat maakt het extra leuk Groeien in verbondenheid, dat is Nootjes delen (fragment uit liedje ‘Nootjes delen’)

“Waar het voor andere kinderen doodgewoon is om op een namiddag bij mekaar te gaan spelen of logeerpartijtjes te organiseren, ligt dat voor de kinderen die bij ons verblijven helemaal niet voor de hand”, legt Geert Frateur uit. De meeste kinderen verblijven in MFC Meetjesland omdat hun thuissituatie te problematisch is. Voor velen van hen kijkt de jeugdrechter mee hoe ze opgevangen en begeleid worden, en vergt het diens toestemming om pakweg bij een vriendje te logeren. Omgekeerd is het niet altijd haalbaar om het recht op privacy van de andere kinderen in de leefgroepen te respecteren als er kinderen van buitenaf over de vloer komen. “Met ♫ Nootjesdelen ♫ creëerden we een mooie ervaring om toch die brug te slaan.”

Samen iets creëren

“De groepsdynamiek zat meteen goed, de kinderen kliekten niet samen in aparte groepjes”, vertelt Margot Lauwers. “Ze beleefden samen plezier aan het experimenteren en improviseren met de instrumenten of het repeteren van een liedje dat vorm kreeg, in een geborgen, gezellige sfeer. En dat motiveerde hen, dat weet je als niemand afhaakt.” Ongemerkt ervaarden ze de positieve ‘neveneffecten’ van samen musiceren: leren samenwerken, naar mekaar luisteren, je eigen grenzen en die van anderen leren kennen, maar ook vertrouwen opbouwen in je eigen kunnen, merken dat ook jij iets moois kan creëren.

We kunnen veel bereiken Als we erin geloven We komen er wel samen, hand in hand Op de beat van dit lied (refrein liedje ‘Nootjes delen’)

“Co-creatie is altijd een belangrijk aspect in onze ateliers, het zijn niet de begeleiders die alles uitstippelen en beslissen”, vult Geert Frateur aan. “Begeleiders met een bepaald talent – bij de ene is dat muziek, een andere tekent, moestuiniert of kookt liever – verzamelen kinderen rond zich met eenzelfde interesse en samen geven ze het atelier vorm. En ook in wat ze maken, zit die co-creatie: in het muziekproject creëerden ze bijvoorbeeld samen een hoorspel. De kinderen die bij ons verblijven, hebben geen mentale of fysieke beperkingen maar vaak wel een zware ‘rugzak’ die kan leiden tot gedragsproblemen. Aan alles wat hier gebeurt, zit altijd wel een therapeutisch kantje, maar de ateliers zijn vooral bedoeld om de interesse van de kinderen aan te wakkeren en hen te helpen hun talenten te ontwikkelen.”

Goodwill

Het project ♫ Nootjesdelen ♫ is inmiddels afgerond, een bezoek van koningin Mathilde was een mooie apotheose waarvoor nog eens duchtig gerepeteerd en uit volle borst gezongen werd. Geert Frateur kijkt er tevreden op terug. “Het project heeft veel goodwill gecreëerd tussen onze voorziening en de brede omgeving, met name de directie en het personeel van de scholen De Lieve en het Kersenpitje. Ik heb ook stellig de indruk dat een project als dit ertoe bijdraagt dat de omgeving met andere ogen naar ‘onze’ kinderen kijkt.”