Een opleiding waar politieagenten hun tanden in kunnen zetten

De vzw BE-In leidt politieagenten en gemeenteambtenaren op in dierenwelzijn. Een steun van het Fonds Dierenwelzijn, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, heeft de opzet van deze interactieve opleiding, die gebruik maakt van virtual reality, mogelijk gemaakt. Het helpt ambtenaren om in te grijpen met respect voor de relatie tussen mens en dier.

Zeventien politieagenten, verdeeld in kleine groepen, nemen deel aan een virtueel appartementsbezoek. Met behulp van het touchpad betreden ze de woning op uitnodiging van de huurder, wiens woorden in een dialoogvenster verschijnen.

Binnen heerst chaos. Blikjes en afval liggen verspreid over de vloer. De rondleiding gaat verder en de omvang van de ramp wordt duidelijk. Politieagenten merken insecten en uitwerpselen op. "Het is een puinhoop," vat een van de agenten achter zijn scherm samen. In deze wanorde is een vreemde, langharige hond te zien, goedgemanierd maar slecht verzorgd. Zijn leefomstandigheden zijn duidelijk verslechterd. Al snel rijzen er vragen. Welke procedure is er om het dier te beschermen? Moet er een spoedbeslag plaatsvinden? Zo ja, hoe motiveer je dit beslag goed? Op welke regelgeving moet je je baseren? Naar welke specialist moet je verwijzen?

De opleiding die Julien Lacave geeft, richt zich op al deze vragen. Julien is politieagent en medeoprichter van de vzw BE-In. Deze vereniging biedt politieagenten en "alle betrokkenen in de strafrechtelijke keten" de nodige kennis en handvatten op het gebied van dierenwelzijn en milieuwetgeving. Vooral ambtenaren die direct betrokken zijn bij deze onderwerpen, zoals de referenten 'milieu' of 'dierenwelzijn' van politiezones, volgen deze bijscholing. De sessies van BE-In vullen de basisopleiding aan met concrete situaties en interventies van experts, die helpen om wegwijs te worden in de complexe wereld van wet- en regelgeving. "We behandelen de theorie en de juridische aspecten aan de hand van praktijkgevallen en wisselen tips en tricks uit," legt Julien Lacave uit. Juristen, dierenartsen, ambtenaren en mensen uit de opvangcentra delen hun expertise met elkaar.

Mens en dier benaderen

Voor hun schermen gaan de politieagenten verder met het verkennen van het huis. Ze beantwoorden kleine quizzen en noteren zorgvuldig hun bevindingen. Op een meubel wordt een elektrische halsband opgemerkt. Een politieagent vermeldt dit in zijn proces-verbaal, "want elektrische halsbanden zijn verboden." Julien Lacave corrigeert deze constatering snel: "Let op, het is het gebruik van de elektrische halsband dat verboden is, niet de verkoop of het bezit ervan. Het proces-verbaal moet het gebruik ervan aantonen."

De interventies van ambtenaren met betrekking tot dieren zijn talrijk. Tijdens de opleiding leren politieagenten niet alleen hoe ze mishandeling kunnen herkennen, maar ook welke regels er gelden voor transport, slacht en handel. "Het onderwerp is zo uitgebreid en complex dat we niet altijd weten hoe we moeten ingrijpen, welke partners we moeten contacteren en wie waarvoor bevoegd is," vat François, een deelnemer aan de opleiding, samen.

Als het om huisdieren gaat, is de politie bevoegd. De agenten weten dat beslaglegging met grote voorzichtigheid moet worden behandeld. "Mensen zijn erg gehecht aan hun hond of kat," voegt een andere deelnemer toe. "Behalve in gevallen van wreedheid, is de verwaarlozing van huisdieren vaak een weerspiegeling van menselijke ellende," herinnert Julien Lacave. "Onze interventie moet zo min mogelijk schade toebrengen aan het dier en de relatie met de mens." Om een situatie nauwkeurig te beoordelen, moet er context worden toegevoegd, want dierenmishandeling verbergt vaak andere problemen. Soms hebben de 'eigenaars' onvoldoende kennis over de behoeften van hun honden, katten of vogels. Vaak is verwaarlozing een teken van kwetsbaarheid, persoonlijke drama's of zelfs huiselijk geweld.

De opleiding wordt afgesloten met het verhaal achter de meeslepende video. De eigenaar van de hond heeft een groot drama meegemaakt: het verlies van een kind, wat leidde tot een reeks problemen zoals depressie, een scheiding en het verlies van werk. "Het tijdelijke beslag op de hond maakte het mogelijk om maatregelen te treffen om de situatie te verbeteren en hen vervolgens weer samen te brengen," stelt Julien Lacave gerust.

De vzw BE-In ondersteunt het BALEN-netwerk dat al meer dan twee jaar door de politiezone Midi is opgezet. Dit netwerk brengt alle actoren in de keten van dierenwelzijn samen. Politiezones, parketten, administraties, brandweer, verenigingen, dierenartsen en experts kunnen zo rond dit thema uitwisselen en delen. De steun van 97.600 euro van het Fonds Dierenwelzijn heeft deze inspanningen ondersteund, de opzet van deze opleiding mogelijk gemaakt, die theorie, uitwisselingen en virtual reality-oefeningen combineert, en de publicatie van de praktische gids die eraan ten grondslag ligt.

De vzw BE-In ondersteunt het BALEN-netwerk, dat al meer dan twee jaar door de politiezone Zuid is opgezet. Dit netwerk brengt alle actoren in de keten van dierenwelzijn samen, waaronder politiezones, parketten, administraties, brandweer, verenigingen, dierenartsen en experts. Zij kunnen zo rond dit thema uitwisselen en delen. Het Fonds Dierenwelzijn steunde voor 97.600 euro deze inspanningen en kon deze opleiding mogelijk gemaakt worden, die theorie, uitwisselingen en virtual reality-oefeningen combineert. Het bekostigt eveneens de publicatie van een praktische gids, die eraan ten grondslag ligt.

Over het Fonds Dierenwelzijn

Het Fonds Dierenwelzijn, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, werkt samen met het Fonds Madame Mignolet, het Fonds Simone van Mossevelde en het Fonds Evita en Rani Trigalet om het welzijn van dieren te verbeteren in activiteiten die mens en dier verbinden. Elk jaar lanceren deze fondsen gezamenlijk een projectoproep. Deze oproep richt zich op het versterken van de kennis en vaardigheden van professionals die met dieren werken, met de nadruk op het welzijn van de dieren. Daarnaast ondersteunt de oproep projecten die burgers en consumenten bewustmaken van het welzijn, de behoeften en de gevoeligheden van dieren. Sinds de lancering van deze oproep in 2022 hebben 15 projecten steun ontvangen, voor een totaalbedrag van 607.148 euro.

Een nieuwe projectoproep gericht op het versterken van de opleiding van professionals op het gebied van dierenwelzijn is geopend tot 20/01/25: https://kbs-frb.be/nl/dierenwelzijn-versterken-de-opleiding-van-professionelen-0