Terug lederwaren in Huis Delsart?

Martine Delsart was de laatste telg van de familie Delsart en zaakvoerster van Huis Delsart, waar Leuvenaars al bijna 200 jaar terechtkonden voor lederwaren. Bij haar overlijden liet Martine het iconische pand op de Bondgenotenlaan na aan de Koning Boudewijnstichting. Het was haar uitdrukkelijke wens dat de Stichting de geest van het Huis Delsart zou bewaren en culturele en humanitaire initiatieven van Leuvense organisaties en individuen zou steunen om zo de herinnering aan de familie Delsart levendig te houden.

“Voor Martine en haar moeder was hun huis heel hun leven,” vertelt Colette Cavens, die dertig jaar de huishoudster van de familie was. “Ze bleven altijd tussen die vier muren. Alleen in het weekend gingen ze soms een dag of twee naar zee”. Het Fonds Delsart werd opgericht en uit respect voor de grote liefde van Martine voor het gebouw besloot de KBS het pand een bestemming te geven in overeenstemming met de laatste wens van Martine.

Sinds april 2024 kan de KBS het huis in goede handen laten van de nieuwe eigenaar, het Stadsmakersfonds, een coöperatieve organisatie van burgers, partners, bedrijven en organisaties die investeren in de herbestemming van panden met een positieve impact. “Ik vond het erg bijzonder om een project uit te werken voor Huis Delsart,” zegt An Eijkelenburg, directeur van het Stadsmakersfonds. “Ik ben zelf van Leuven en liep ettelijke keren voorbij de etalage van de winkel. Die heeft altijd een soort magische aantrekkingskracht op mij gehad. Ik heb er ooit met mijn spaargeld een eerste kwalitatieve portemonnee gekocht. Die heb ik nog altijd.”

De herbestemming van het pand is een stevig project. Het gebouw bevat een winkel, een woonhuis en achterliggend nog een atelier. Sinds eind 2014 is het pand, inclusief het winkelmeubilair, werktuigen en een collectie koffers, beschermd. “Zo’n project is altijd een zoektocht. We willen de ruimte doordacht invullen. Het moet, zoals al onze projecten, een plek worden waar mensen en organisaties kunnen samenkomen. We willen ook, op een of andere manier, dit prachtige pand toegankelijk maken voor de Leuvenaar.”

Het Stadsmakersfonds wil van Huis Delsart een plek maken voor lokale makers, ambachtslieden en creatieve ondernemers, helemaal in de traditie van de familie Delsart. De locatie is ideaal, halverwege tussen het station en de Grote Markt van Leuven, met heel wat passage en zichtbaarheid. Leuven ziet zich, net als veel andere steden, geconfronteerd met veel leegstaande winkelpanden. Veel lokale boetieks van weleer hebben plaats geruimd voor grote, meer commerciële ketens. Tegelijk is al wat lokaal, ambachtelijk, eerlijk is, in opmars. “We denken dat Huis Delsart met de mooie etalage kan bijdragen aan de transformatie van het winkelgebied,” vertelt An. “We gaan actief op zoek naar gebruikers en denken in eerste instantie aan makers zoals modeontwerpers, keramisten, juweelontwerpers. Of natuurlijk iemand die met lederwaren aan de slag gaat, dat zou een gedroomde match zijn.”

In de eerste scenario’s die voorliggen, komt er op het gelijkvloers een gedeelde winkelruimte voor gebruikers van het gebouw en andere lokale of startende makers. Verder denkt het Stadsmakersfonds aan gedeelde ruimtes voor de gebruikers, waar ze kunnen werken, elkaar ontmoeten, vergaderen, … in combinatie met private werk- en atelierruimtes. De hoop is zo terug een Delsart-label tot leven te wekken, liefst gebaseerd op het logo van de winkel, om de brug te leggen tussen verleden en heden. Maar de concrete invulling en indeling van het pand zal ook bepaald worden door wie het wil gaan gebruiken.

De komende jaren wordt het pand gerestaureerd en verbouwd. Dat het gebouw beschermd is, maakt het nog uitdagender. “Overal waar je kijkt ontdek je steeds nieuwe details,” zegt An enthousiast, “reliëfbehang met bloemmotieven, moulures, keramieken lichtknopjes, … De inventarisatie van het monument legde heel mooi oud behangpapier en verschillende soorten linoleum bloot. Dat allemaal terug in zijn oorspronkelijke staat terugbrengen is niet haalbaar. Maar we zullen wel de etalage herstellen in zijn oorspronkelijke staat. Die bood een inkijk in de kelder. Daar stonden vroeger kinderwagens en koffers uitgestald.”

Colette is heel nieuwsgierig naar het uiteindelijke resultaat. “Martine zou blij geweest zijn met de plannen,” zegt ze. “De winkel was heilig, die stond altijd op de allereerste plaats. Daarna volgde het huis en dan pas Martine zelf en haar moeder. Er was vaak interesse van bouwpromotoren. Die dachten er bijvoorbeeld studentenkoten te maken. Dat botste altijd op een heel duidelijke ‘neen’. Martine en haar moeder wilden absoluut niet dat het een te modern ding zou worden.”

Het is de bedoeling dat Huis Delsart in zijn nieuwe vorm eind 2027 de deuren opent. De opbrengst zal terugvloeien naar het Fonds Delsart, om initiatieven in lijn met de wensen van Martine te ondersteunen, al dan niet gelinkt aan het herbestemde huis.