De fiets steekt een tandje bij in Sint-Gillis
Drie projecten die steun krijgen van het Fonds Bikes in Brussels, beheerd door de Koning Boudewijnstichting, maken velen in Sint-Gillis blij. Ze zetten zowel in op infrastructuur, met comfortabele en veilige fietswegen, als op vorming, met de uitbreiding van de gemeentelijke fietsbib en een ‘in het zadel’-programma voor lagere scholen. Deze projecten sluiten aan bij de ambities van deze Brusselse gemeente: fietsvriendelijk zijn en het gebruik van de fiets bevorderen.
Zussia houdt zijn adem in. Aarzelend legt hij de eerste meters af op de fiets, maar dan rijdt hij moeiteloos het Moricharplein in Sint-Gillis rond. “Fietsen gaat nog wat moeilijk”, geeft de elfjarige toe. “Ik ben gevallen vorig jaar. Sindsdien ben ik wat bang.” Zussia gaat naar school in een gespecialiseerde voorziening voor kinderen met leerstoornissen. Zijn lerares Garance Holliger schakelde Pro Velo in, een vereniging die fietsgebruik promoot, om het niveau van elk kind in te schatten en de kinderen voor wie fietsen wat moeilijker gaat een duwtje in de rug te geven. Want de lerares wil met haar leerlingen één keer per week naar de groene Roseraie in Ukkel om er buiten les te geven. “Een kind van die leeftijd dat niet kan fietsen doet er een paar uur over om het te leren”, zegt Cédric Favresse, animator bij Pro Velo, die ondertussen Mona aanmoedigt. Dit stille meisje zegt dat ze nooit heeft leren fietsen, maar slalomt nu voorzichtig op de stoep.
Fietsen voor scholen
Leren fietsen, dat is vooral een kwestie van vertrouwen geven, zodat de kinderen hun fiets leren beheersen in alle veiligheid. “Sommigen zitten vast in hun hoofd of hebben trauma’s opgelopen”, zegt Cédric Favresse. Nog een rem is het materiaal. In sommige klassen hebben de meeste leerlingen – vooral uit achterstandswijken – geen fiets. De gemeente Sint-Gillis wil daar iets aan doen: ze creëerde een fietsbib in de lokalen van de scholen Peter Pan en Les quatre saisons. Ongeveer 70 fietsen zijn ter beschikking van de gemeentescholen; ze kunnen ze reserveren via een digitaal platform, voor schooluitstappen of praktijklessen fietsen.
Deze fietsbib en de opleidingen door Pro Velo worden mogelijk gemaakt door het Fonds Bikes in Brussels, dat het gebruik van de fiets in en naar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wil stimuleren. De gemeente Sint-Gillis krijgt ongeveer 106.000 euro. Deze som komt boven op het gemeentebudget, zodat Sint-Gillis drie projecten voor meer fietsgebruik kan organiseren in een gemeente die zich voorstelt als ‘fietsvriendelijk’. Een uitdaging van formaat, gezien de bevolkingsdichtheid en het drukke verkeer. “Deze drie projecten vullen elkaar goed aan en ze hebben hetzelfde doel: de fiets aanmoedigen, een doeltreffende en goedkope mobiliteitsoplossing op maat van de bevolking van Sint-Gillis. De hulp van het Fonds Bikes in Brussels is daarbij erg waardevol”, zegt Catherine Morenville, schepen voor Mobiliteit in Sint-Gillis.
Fietswegen en fietsnietjes
Een ander belangrijk luik van de projecten is de fietsinfrastructuur. Inwoners van Sint-Gillis kunnen niet naast de fietsnietjes in de vorm van een auto kijken die geïnstalleerd zijn op het Bethlehemplein en de Demeurlaan. Deze nietjes, over dezelfde lengte als één wagen, bieden elk plaats aan 10 fietsen. “Het is een ludieke manier om mensen te sensibiliseren over de plaats van de wagen in de openbare ruimte”, zegt Pauline Journieux, mobiliteitsconsultant van de gemeente. De nietjes zijn ontworpen door het sociale-economiebedrijf Recyclart. Ze zijn een aanvulling op de ‘klassiekere’ nietjes om fietsen te stallen.
Bovendien werkt de gemeente ‘fietswegen’ uit om Sint-Gillis te doorkruisen en te verbinden met de andere gemeenten. Deze wegen maken deel uit van de eerste gemeentelijke fietsroute die in deze gemeente met veel smalle straten een goed alternatief is voor de gewone fietspaden. In deze fietsstraten, waar de snelheid beperkt is tot 30 km/uur, hebben fietsen voorrang op auto’s en kunnen ze in het midden van de weg rijden. “Deze fietsstraten breken de gewoonten van automobilisten, maar ze vragen wel een goed leesbare signalisatie, wegmarkeringen en bepaalde aanpassingen om de snelheid van automobilisten te beperken, zoals bochten of plantenbakken”, zegt Pauline Journieux. Een reeks investeringen die niet mogelijk waren geweest zonder het Fonds Bikes in Brussels. Zeven fietswegen moeten Sint-Gillis doorkruisen. Vijf zijn er (deels) al. Deze aanpassingen aan de openbare weg, die het comfort en de veiligheid van fietsers verbeteren, moeten het gebruik van de fiets in de gemeente stimuleren.
Jong geleerd is oud gedaan! Vandaar de inrichting van een gemeentelijke fietsbib en de fietsworkshops op school. Op het Moricharplein genieten de kinderen van de Ecole du Parvis van hun les op twee wielen. “Ik kan niet wachten om te beginnen bollen. Bovendien hebben we dan minder gewone les”, knipoogt Yassine. Wat Yassine niet in de gaten heeft, is dat dit dagelijks ritje een pedagogisch doel heeft. “Met de workshops leren we kinderen niet alleen fietsen, maar ook moeite doen. Ze leren om niet op te geven zodra het wat moeilijk wordt”, zegt Garance Holliger. Binnenkort kan de leerkracht met haar leerlingenpeloton in de wirwar van straten duiken.
Over het Fonds Bikes in Brussels
Het Fonds Bikes in Brussels werd eind 2018 opgericht bij de Koning Boudewijnstichting en wil verplaatsingen met de fiets in en naar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest stimuleren. Het Fonds ondersteunt initiatieven van verenigingen, overheden of publieke en private partners die het gebruik van de fiets aanmoedigen en de fietsinfrastructuur verbeteren. Sinds de oprichting heeft het Fonds al 29 projecten ondersteund voor een totaalbedrag van bijna 2,8 miljoen euro. De oproep van het Fonds Bikes in Brussels loopt permanent: het hele jaar door kunnen projecten worden ingediend via www.kbs-frb.be.