De power van koffiegruis: samenwerken voor circulaire oplossingen

Hoe kan de circulaire transitie in de voedingssector versnellen? Dat lukt enkel als een maximum aantal spelers doorheen de hele keten erin slaagt om samen te werken.

De Koning Boudewijnstichting, Fevia en Koffiecafe sloegen in 2019 de handen in elkaar om daarvoor sterke voorbeelden te ontwikkelen en om zoveel mogelijk spelers in de waardeketen tot actie aan te moedigen. De keuze viel op koffiegruis: een heel herkenbare stroom, en dus ideaal om de mogelijkheden van de circulaire economie tastbaar te maken en om te inspireren.

Maar hoe ziet een goede samenwerking eruit? Gedurende een tweejarig traject gingen we op zoek naar duurzame oplossingen voor het gebruik van koffiegruis. Het circulaire economieteam van het adviesbureau Möbius begeleidde dit traject.

In de eerste fase stond informeren centraal: we wilden zoveel mogelijk verschillende spelers in het koffie(gruis)ecosysteem bereiken, inspireren en in actie brengen – van grote koffieverbruikers over logistieke spelers tot zogenaamde valorisatoren van koffiegruis en koffiebranders.We onderzochten samen de voordelen van koffiegruisvalorisatie, maar ook de eventuele (sociale) werkgelegenheid die daardoor kan ontstaan en dachten samen na over eerste businessideeën om koffiegruis .

Er zijn ondertussen veel toepassingen die perfect passen in een circulaire economie: oesterzwammen kweken, persen van koffie-olie als basisproduct voor zeep en andere cosmeticaproducten; gebruiken als actieve kool voor waterzuivering; tot produceren van plaatmateriaal en 3D-printdraad op basis van koffiegruis. Maar vaak vragen deze oplossingen nog verdere ontwikkeling, niet alleen op technisch vlak, maar ook om een kostenefficiënt model voor selectieve inzameling en een businessmodel te vinden dat interessant is voor alle betrokken spelers.

In de tweede fase van het traject begeleidden we enkele pilootprojecten bij het concreet hergebruik van het koffiegruis uit hun grootkeukens en koffiehoeken. We ondersteunden hen met het analyseren van de waardeketen, de zoektocht naar mogelijke partners, het doorrekenen van de business case, het vinden van financiering en we hielpen met het opstellen van een actieplan voor de implementatie van hun pilootprojecten. Deze pilootprojecten hielpen meteen ook om intern rond het thema ‘circulaire economie’ te sensibiliseren.

Het mobiliseren, doen samenwerken van spelers doorheen de keten en hieruit leren stond centraal. De belangrijkste leerlessen van het traject vindt u in de publicatie ‘De power van koffiegruis: samenwerken voor circulaire oplossingen’.