Natuur, biodiversiteit & gezondheid
Vanuit de ‘One Health’ benadering ontplooit en ondersteunt de Stichting initiatieven die een positieve impact hebben op de gezondheid van mens, natuur en biodiversiteit.
Waarover gaat het?
WAT?
Meer natuurcontact leidt tot meer natuurverbondenheid, wat dan weer leidt tot meer duurzaam gedrag en zorg voor natuur. Tegelijkertijd heeft natuur een aangetoonde positieve impact op de fysieke, mentale en sociale gezondheid van mensen.
De Stichting ondersteunt daarom initiatieven die de natuur dichterbij mensen brengt.
Natuur op Wandelafstand: klimaatadaptieve zorgomgevingen
Natuur op Wandelafstand is een initiatief van Agentschap Natuur & Bos in samenwerking met de Koning Boudewijnstichting rond gezonde natuur voor gezonde mensen. Het project wordt wetenschappelijk omkaderd door onderzoekteams van de Hogeschool Gent en de Universiteit Antwerpen.
In dit project gaan we gedurende vier jaar aan de slag met proeftuinen in vijf zorgorganisaties verspreid over Vlaanderen. In deze proeftuinen worden biodiverse natuuroplossingen & zorgactiviteiten in de natuur ontwikkeld om tegemoet te komen aan gedetecteerde zorgnoden. Dit in samenspraak met alle belanghebbenden zoals zorgvragers, zorgprofessionals, bezoekers, en buurtbewoners.
Rond de proeftuinen wordt een ondersteunend en lerend netwerk gebouwd waarin de proeftuinen, onderzoekers en experten samen bouwen aan een kwaliteitskader, toepasbare modellen en een praktische toolbox. Deze producten ondersteunen zorgcentra en lokale besturen overal in Vlaanderen om werk te maken van natuur op wandelafstand met een positieve gezondheidsimpact.
Groene buurten voor gezond en zorgzaam samenleven in de stad
Veel stedelijke gebieden staan onder druk van een groeiende bevolking en de toenemende gevolgen van klimaatverandering. Groene ruimtes in de stad bieden mogelijkheden om van steden een gezonde en duurzame leefomgeving te maken. Ze stimuleren beweging, gezondere voedingskeuzes en ontmoeting tussen buurtbewoners. Op die manier wordt de fysieke, mentale en sociale gezondheid van stadsbewoners verbeterd. Tegelijkertijd bieden ze mogelijkheden om de kwaliteit van de natuur te verbeteren en zo bij te dragen aan meer biodiversiteit in de stad. Zo helpen ze de impact van klimaatverandering te verminderen.
Niet alle stedelijke buurten kunnen echter genieten van evenveel kwaliteitsvol groen. Dichtbevolkte wijken met een lage sociaaleconomische status hebben vaak minder publiek toegankelijke natuur.
Via projectoproepen voor financiële steun wil de Koning Boudewijnstichting daarom initiatieven ondersteunen die groene & zorgzame buurten ontwikkelen in dichtbevolkte wijken in de stad. Zo wilt de Stichting bijdragen aan buurten waar mensen zich verbonden voelen met elkaar en met de natuur, en waar ze samen zorg dragen voor de gezondheid en welzijn van zichzelf, van elkaar en van de natuur.
WAAROM?
Steeds meer wetenschappelijke studies tonen aan dat natuur een positieve impact heeft op de fysieke, mentale en sociale gezondheid van de mens.
Natuur in de buurt stimuleert fysieke activiteit zoals wandelen, sport, en tuinieren. Natuur biedt een plek voor rust, ontspanning, ontmoeting en verbinding. Tegelijkertijd beperkt het de impact van klimaatverandering: de uitstoot van broeikasgassen wordt verminderd en groene elementen absorberen hitte en zorgen voor verkoeling.
De positieve impact wordt vastgesteld op vele vlakken, zoals: lagere bloeddruk, minder obesitas, vermindering van stresshormonen zoals cortisol, productie van positieve hormonen zoals endorfine, hoger psychologisch welzijn, betere cognitieve prestaties, meer verbondenheid en minder eenzaamheid.
Natuur is dus goed voor de gezondheid van de mens, maar de gezondheid van mens, dier én natuur zijn onlosmakelijk met elkaar verweven. De Stichting vertrekt daarom vanuit de ‘One Health’ benadering, zoals ook gehanteerd door de Wereldgezondheidsorganisatie. Het is een geïntegreerde benadering die gericht is op het duurzaam in balans brengen en optimaliseren van de gezondheid van mensen, dieren én ecosystemen. Wanneer we kijken naar natuur voor gezondheid, is het dus ook belangrijk om te kijken naar de gezondheid van de natuur.
De gezondheid van de natuur hangt samen met de diversiteit van die natuur. De biodiversiteit – of de verscheidenheid aan bomen, planten, vogels, en alle andere levende organismen – neemt de laatste jaren echter drastisch af.
Het is essentieel om in te zetten op het verbeteren van de kwaliteit van de natuur, want biodiverse natuur helpt niet enkel om klimaatverandering tegen te gaan, steeds meer studies tonen aan dat omgevingen met hogere biodiversiteit een grotere positieve impact hebben op onze gezondheid dan natuur met een lagere biodiversiteit. Investeren in biodiverse natuur biedt dus kansen als instrument voor welzijn- en gezondheidsbevordering.