Twee Fondsen steunen samen baanbrekend onderzoek naar de ziekte van Parkinson

Twee Fondsen beheerd door de Koning Boudewijnstichting hebben hun krachten gebundeld om 150.000 euro steun te verlenen aan een onderzoeksproject naar de ziekte van Parkinson. Het geselecteerde project van Rosemarijn Vandenbroucke (UGent-VIB) zoekt een manier om de ziekte vroeger op te sporen en beter te kunnen opvolgen.

Het Fonds François, Gabrielle & Christian De Mesmaeker en het Fonds Jean & Anna Trap-Bruynseels hebben vorig jaar samen een oproep gelanceerd voor wetenschappelijke onderzoeksprojecten gericht op de ziekte van Parkinson. De focus lag op onderzoek naar een vroege diagnose van de ziekte van Parkinson. Door de beschikbare budgetten te bundelen, konden de Fondsen samen 150.000 euro steun uitreiken. Een bedrag dat echt wel een verschil kan maken voor een ambitieus wetenschappelijk project dat financiering zoekt.

De ziekte van Parkinson is een neurodegeneratieve ziekte waarvan de eerste tekenen meestal opduiken tussen de leeftijd van 50 en 70 jaar. De meest voorkomende symptomen zijn stijve en pijnlijke spieren, het bekende beven en toenemende motorische problemen. Wanneer de ziekte vordert, worden de symptomen heviger en kunnen ook angst- en geheugenstoornissen optreden. Naar schatting 30.000 tot 35.000 mensen in België lijden aan Parkinson. De ziekte komt steeds vaker voor in het Westen, maar waarom is nog niet helemaal duidelijk. De diagnose en behandeling zijn uitdagend. De diagnose is klinisch en soms moeilijk, gezien het grote aantal motorische en niet-motorische symptomen bij patiënten met de ziekte van Parkinson. Momenteel kunnen alleen symptomen worden aangepakt met medicatie of kinesitherapie, maar tegen de ziekte zelf staat de medische wereld voorlopig machteloos. Meer wetenschappelijk onderzoek is dan ook broodnodig.

Binnen de Koning Boudewijnstichting zijn tien Fondsen actief die onder meer onderzoek naar de ziekte van Parkinson steunen. Twee van deze Fondsen hebben vorig jaar hun krachten gebundeld om samen een oproep te lanceren, en het is niet de eerste keer dat zoiets gebeurt. In de voorbije tien jaar werden al meermaals gecombineerde projectoproepen gelanceerd, telkens met een specifieke focus. Zo werd eerder al onderzoek gesteund dat naar een beter begrip van de ziekte van Parkinson streeft, of dat een betere therapie of medicijnen wil ontwikkelen. Door Fondsen te laten samenwerken, kan de efficiëntie en de impact van een oproep verhoogd worden. Het samenleggen van de beschikbare middelen resulteert ook in een groter beschikbaar bedrag. Zo’n- fikse geldinjectie kan voor een veelbelovend onderzoeksproject een flinke duw in de rug betekenen.

Op zoek naar biomarkers

Voor deze oproep dongen zes onderzoeksprojecten mee naar financiële steun. Een onafhankelijke, wetenschappelijke jury selecteerde het onderzoeksproject "Investigating the biomarker potential of extracellular vesicles in PD" van Roosmarijn Vandenbroucke, professor aan het Vlaams Instituut voor Biotechnologie en de UGent. Zij wil proberen om biomarkers voor de ziekte van Parkinson op te sporen op een niet-invasieve manier, via lichaamsvocht zoals bloed. Een biomarker of biologische ‘marker’ is een parameter die betrouwbaar kan worden gemeten en de handelende arts iets kan vertellen over iemands gezondheid of ziektetoestand.

Cellen verpakken en versturen informatie naar andere cellen in een soort van transportblaasjes. Wanneer de cellen aangetast zijn door Parkinson, is dat te zien in die blaasjes. Vandenbroucke hoopt ze op te sporen in bloed, speeksel en neusvocht van mensen met Parkinson. Bovendien zouden ook de bacteriën die leven in het lichaam, bijvoorbeeld in de darmen, van Parkinsonpatiënten een andere samenstelling hebben dan bij gezonde mensen. Daarom wil professor Vandenbroucke ook de transportblaasjes van die bacteriën in het bloed en de stoelgang onderzoeken. Al die blaasjes zullen worden vergeleken met die van gezonde personen om te zien hoe ze afwijken. Als dit onderzoek erin slaagt om betrouwbare biomarkers te identificeren, biedt dat een manier om de diagnose ziekte van Parkinson vroeger te stellen en de ziekte beter op te volgen.

Baanbrekend onderzoek heeft een prijs

Dit onderzoek is dan ook potentieel baanbrekend. De jury noemde Roosmarijn Vandenbrouckes onderzoek "bijzonder innovatief en experimenteel". "Dit project vult een nood in, namelijk het gebrek aan betrouwbare biomarkers voor een meer efficiënte diagnose van Parkinson en om de voortgang van de ziekte beter te kunnen meten. Bovendien kan het resultaat van dit onderzoek onmiddellijk en breed worden ingezet. Dit project kan een gamechanger worden in zijn domein."

Maar een dergelijk onderzoek - dat in dit geval tot in 2025 zal lopen - kost al gauw honderdduizenden euro's. Dergelijke ambitieuze projecten staan of vallen met het vinden van de centen om ze te kunnen uitvoeren. Dankzij de samenwerking tussen twee Fondsen bij de Koning Boudewijnstichting, kan deze projectoproep een substantieel deel van het nodige budget invullen. En zo geven we samen het onderzoek naar de ziekte van Parkinson een stevige boost.

Professor Vandenbroucke is met dit originele onderzoek overigens niet aan haar proefstuk toe. Recent konden zij en haar team (UZ Gent, VIB, UGent ) aantonen dat een stoelgangtransplantatie met gezonde darmbacteriën de symptomen van mensen met de ziekte van Parkinson verbetert. Deze veelbelovende resultaten suggereren dat stoelgang een belangrijke pijler kan zijn in het onderzoek naar de diagnose en behandeling van de ziekte van Parkinson.