Voor thuisloze jongeren is corona een luxeprobleem

Als je niet weet waar ’s avonds je bed staat, is het coronavirus het minste van je zorgen. Het Oranjehuis in Kortrijk, dat o.a. dak- en thuisloze jongeren begeleidt, probeert deze gasten vast te houden. “Als je hen iets te bieden hebt, gaan ze sneller luisteren naar wat je zegt over het risico op besmetting.” Mede dankzij een snelle financiële ondersteuning van de Koning Boudewijnstichting kan Oranjehuis dat volhouden in moeilijke omstandigheden.

De medewerkers van Oranjehuis in Kortrijk zijn er niet gerust in. De contacten met hun jongeren verlopen dezer dagen voornamelijk via video-oproep, maar wanneer ze de jongeren die ze intensief begeleiden dreigen te verliezen, spreken ze ook in levenden lijve af. “Onze medewerkers houden rekening met besmetting, want vele van onze jongeren houden zich niet aan social distancing”, zegt Wouter Vanclooster van Oranjehuis. Als ze de term al kennen.

Het team Jongvolwassenen van vzw Oranjehuis ondersteunt jongeren tussen 16 en 25 jaar die (dreigend) dak- of thuisloos zijn, of die net uit een (jeugd)instelling komen. De organisatie begeleidt hen bij zelfstandig wonen (Contextbegeleiding i.f.v. Autonoom Wonen) of bereidt hen daarop voor in kleine wooneenheden. Sinds februari is er ook Back on Track in West- en Oost-Vlaanderen. Met deze werking wil Oranjehuis jongeren die uit detentie komen, niet verder laten wegglijden in de rafelrand van de samenleving.

Contact houden

In totaal gaat het om 75 tot 80 jongeren, sommigen met een beperking. Allemaal hebben ze andere zorgen aan het hoofd dan handen wassen en anderhalve meter afstand houden. “Ze kijken geen tv, velen hébben geen tv, ze volgen het nieuws niet op de voet zoals wij dat doen”, zegt Wouter Vanclooster. De coronastorm woedt ver boven hun hoofden. “Vaak zien ze er de ernst niet van in. Hoe schrijnender hun situatie hoe minder ze ermee bezig zijn. Voor hen is het een luxeprobleem.”

Dat maakt Oranjehuis er niet minder op gebrand om deze kwetsbare jongeren te informeren en vooral niet te verliezen. Om hen vast te houden heeft Oranjehuis, met de 10.000 euro in het kader van de noodoproep voor armoedeorganisaties van de Koning Boudewijnstichting, 20 smartphones aangekocht zodat ze de jongeren van wie ze vrezen het spoor bijster te geraken, kunnen bereiken. Voor een aantal jongeren is onderdak gevonden dankzij samenwerking met sociale huisvestingsmaatschappijen, in flats die leegstaan in afwachting van renovatie. Oranjehuis zamelde gratis meubelen in en met het geld van de Stichting kocht het installatiepakketten met onder andere keuken- en bedlinnen, badhanddoeken en poetsmateriaal.

Handhygiëne

Ook als deze jongeren geld zouden hebben, hebben ze andere prioriteiten dan handhygiëne. Oranjehuis koopt daarom voor alle jongeren pakketten voor persoonlijke hygiëne zodat ze de coronamaatregelen kunnen toepassen. Elk pakket bevat alcogel, handzeep, papieren zakdoekjes en uitleg over de coronamaatregelen. “Er had in elk pakket ook een thermometer gemoeten, maar die zijn vermoedelijk pas in juni opnieuw verkrijgbaar.” Oranjehuis hoopt met dit pakket duidelijk te maken dat het bittere ernst is. “We hebben gemerkt dat ze ontvankelijker zijn als je ze ook iets biedt. Veel jongeren zitten in een risicosituatie want ze verhuizen van verblijf naar verblijf, ze sofasurfen.”

Ondertussen is het voor de medewerkers van Oranjehuis wennen aan contact via video-oproepen. Ze vinden het maar niks. “Nabijheid is voor onze werking wezenlijk”, zegt Wouter Vanclooster. De begeleiders gaan in normale omstandigheden intensief met de jongeren aan de slag, we beogen drie keer per week face-to-face-contact. Door de jongeren een smartphone te geven waarmee ze kunnen videobellen, is het contact iets minder afstandelijk dan met een gewoon telefoongesprek. “Maar er gaat veel verloren, veel van de non-verbale communicatie mis je. Terwijl het net die aanwezigheid en nabijheid is waar wij zo in geloven en waarmee wij het verschil willen maken.”

Wassen en douchen

Nog een investering die Oranjehuis met de middelen van de Stichting zal doen zijn een wasmachine en droogkast, en een douchecabine. “Door de coronacrisis zijn de buurtcentra, waar ze voordien konden binnenlopen wanneer ze in de buurt waren, alleen na telefonische afspraak bereikbaar. Voor deze jongeren is dat een extra drempel. Plannen is niet evident. Ze weten soms niet waar ze de volgende dag zullen zijn. Met de aankoop van de wasmachine kunnen ze bij ons terecht om de was te doen en terwijl ze wachten, kunnen ze douchen.”

Als er nog geld over is, zal Oranjehuis dat gebruiken om vervoersbewijzen aan te kopen omdat de jongeren nu niet meer mee kunnen bij de begeleiders in de wagen, en om de huurwaarborg voor te schieten, in afwachting van een beslissing van het OCMW. “Het is echt tof dat we van de Stichting zo snel de middelen konden krijgen in tijden waarin het allemaal zeer snel moet gaan.”

De verwachtingen voor het Back-on-Track-traject hebben ze tijdelijk moeten laten varen. “We kunnen nu geen vooruitgang boeken, we proberen nu vooral om de jongeren niet te verliezen. Wij vragen aan jongeren om zich bloot te geven en ons in hun hoofd te laten kruipen. Er moet veel echtheid tegenover staan voor je dat kan verwachten. De nabijheid die daarvoor nodig is, kan momenteel niet. Het is nu damage control en we genieten van elke surplus die we kunnen bereiken.